Hệ thống chính trị của Đức

1. Đảng Liên minh dân chủ Thiên chúa giáo (CDU)

Đảng CDU được thành lập năm 1945 gồm những lực lượng được thống nhất từ Đảng Trung tâm Đức. Đảng có khuynh hướng bảo thủ nhưng không có cương lĩnh. Chỉ sau thất bại tại cuộc bầu cử Quốc hội liên bang 1969, Đảng mới coi trọng cải cách trong Đảng và lần đầu tiên thông qua Cương lĩnh của Đảng năm 1978. Đảng quan tâm thu hút mọi tầng lớp dân cư, quan hệ với nhiều nhóm cử tri khác nhau nhưng đặc biệt là giới chủ của các tập đoàn kinh tế lớn. Liên minh dân chủ Thiên chúa giáo luôn có quan hệ liên minh chặt chẽ với Đảng Liên minh xã hội Thiên chúa giáo. Tại Quốc hội Đức, nghị sĩ của hai đảng này sát nhập lâu dài với nhau trong một đoàn nghị sĩ chung.

2. Đảng Dân chủ xã hội Đức (SPD)

SPD là chính đảng lớn và lâu đời nhất nước Đức. Tiền thân của Đảng là Tổng hội Công nhân Đức thành lập năm 1863 và Đảng Công nhân Dân chủ xã hội thành lập năm 1869. Khác với Đảng Liên minh dân chủ Thiên chúa giáo, Đảng Dân chủ xã hội Đức là một chính đảng được tổ chức chặt chẽ, có cương lĩnh ngay từ thời kỳ đầu thành lập. Đảng luôn đề cao giá trị cơ bản: Tự do, công bằng, đoàn kết. Đảng là thành viên của Đảng Dân chủ xã hội châu Âu và Liên hiệp Xã hội chủ nghĩa quốc tế - một tổ chức có sự tham gia của hơn 160 đảng và tổ chức từ tất cả các châu lục. Là đảng mạnh thứ hai trong hệ thống đảng chính trị ở Đức với hơn 700 ngàn đảng viên. Hiện tại Đảng tham dự vào chính phủ của 13 tiểu bang, trong đó thủ hiến của 9 tiểu bang là người của Đảng Dân chủ xã hội.

3. Đảng Dân chủ tự do (FDP)

FDP được thành lập năm 1948 là một chính đảng trung hữu, lớn thứ ba ở Đức, thường xuyên có đảng đoàn trong Quốc hội liên bang nhờ vượt tỷ lệ 5% phiếu bầu tại các cuộc bầu cử Quốc hội. Quan điểm chính trị chủ đạo của đảng này là chủ nghĩa tự do, nhà nước can thiệp ít nhất vào thị trường. FDP nhận được sự ủng hộ chủ yếu từ những tầng lớp có thu nhập và học thức cao hơn trong xã hội.

4. Đảng Xanh

Đảng Xanh bắt nguồn từ phong trào xã hội - sinh thái theo quan điểm bảo vệ môi trường, phát triển bền vững, khẳng định mối quan hệ sống còn giữa con người và tự nhiên. Do đó, mặc dù “sinh sau, đẻ muộn” (1980) so với những chính đảng khác nhưng lớn mạnh rất nhanh, được mọi tầng lớp cư dân ủng hộ, nhất là giới trẻ và vượt 5% phiếu bầu ngay tại cuộc bầu cử Quốc hội chỉ sau 3 năm thành lập. Từ năm 1998 đến nay, Đảng Xanh thường liên minh với đảng cầm quyền trong Chính phủ liên bang.

5. Đảng Liên minh xã hội Thiên chúa giáo (CSU)

CSU là chính đảng duy nhất ở Đức chỉ hoạt động ở một bang Ba-va-ri-a nhưng lại có tầm ảnh hưởng cả liên bang bởi luôn có quan hệ chặt chẽ với Đảng Liên minh dân chủ Thiên chúa giáo và các chính đảng trong khối liên minh cầm quyền. Ra đời năm 1946, Đảng lấy tư tưởng, văn hóa, tín ngưỡng Thiên chúa giáo làm thế giới quan.

6. Đảng Chủ nghĩa xã hội dân chủ Đức (PDS)

PDS kế thừa Đảng Xã hội chủ nghĩa thống nhất Đức - chính đảng duy nhất lãnh đạo ở Cộng hòa Dân chủ Đức trước đây. Về nội dung, Đảng dựa trên lý tưởng xã hội chủ nghĩa và trong các đảng phái đứng về phía cánh tả của Đảng Dân chủ xã hội Đức. Thắng lợi quan trọng trong bầu cử hiện nay được giới hạn trong miền Đông của nước Đức. Đảng Chủ nghĩa xã hội dân chủ Đức hiện đã đổi tên thành Đảng Cánh tả.Ở Đức có khoảng 37 đảng đăng ký hoạt động, nhưng chỉ có một số đảng lớn có ghế trong QHLB và thay nhau cầm quyền. Các chính đảng lớn gồm CDU/CSU (Liên minh Dân chủ Thiên chúa giáo/ Xã hội Thiên chúa giáo), SPD (Xã hội Dân chủ), FDP (Tự do Dân chủ), đảng Xanh và đảng Cánh tả (trước đây là đảng XHCN thống nhất – SED).

7. Sự lựa chọn vì nước Đức (AfD)

AfD là một đảng theo khuynh hướng cực hữu và theo Chủ nghĩa hoài nghi châu Âu ở Đức. Được thành lập vào tháng 4 năm 2013, đảng giành được 4,7% số phiếu bầu trong cuộc bầu cử liên bang năm 2013, mất suýt soát ngưỡng bầu cử 5% để được vào Chính phủ.

Ngày 01/9/2024, người dân tại hai bang miền đông của Đức là Thuringen và Sachsen đã đi bỏ phiếu trong cuộc bầu cử địa phương. Kết quả, tại bang Thüringen, đảng cực hữu Sự lựa chọn vì nước Đức (AfD) đã giành được 32,8% số phiếu bầu, bỏ xa đảng Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU) đứng thứ hai với 23,6% số phiếu bầu. Kết quả nói trên đánh dấu lần đầu tiên một đảng cực hữu giành chiến thắng trong cuộc bầu cử cấp bang ở Đức kể từ Thế chiến 2.

Tại bang Sachsen, đảngAfD được hơn 30% số phiếu ủng hộ và tạm xếp thứ 2. Đảng CDU giành chiến thắng sát sao với 31,9% số phiếu. Cả 2 đều bỏ xa vị trí thứ 3 là đảng dân túy cánh tả Liên minh Sarah Wagenknecht (SSV) với 15,8% số phiếu ủng hộ.